NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
50 - (944) وحدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة
وزهير بن حرب.
جميعا عن ابن
عيينة. قال
أبو بكر:
حدثنا سفيان
بن عيينة عن
الزهري، عن
سعيد، عن أبي
هريرة، عن النبي
صلى الله عليه
وسلم قال:
"أسرعوا
بالجنازة. فإن
تك صالحة
فخير. (لعله قال)
تقدمونها
عليه. وإن تكن
غير ذلك، فشر
تضعونه عن
رقابكم".
{50}
Bize Ebû Bekir b. Ebî
Şeybe ile Züheyr b. Harb hep birden îbni Uyeyne'den rivayet ettiler. Ebû Bekir
dediki: Bize Süfyân b. Uyeyne, Zührî'den, o da Saîd'den, o da Ebû Hureyre'den,
o da Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'den naklen rivayet etti; şöyle
buyurmuşlar:
«Cenazeyi sür'atli (ce)
götürün. Eğer. cenaze iyi ise (netice) hayırdır. —İhtimâl— Bir an evvel onu
(kabirdeki) hayır ve sevabına ulaştırmış olursunuz, dedi. Şayet cenaze sâlih
bir kimse değilse, (netice) şerrdir. Bir an evvel onu omuzlarınızdan atmış
olursunuz.»
(944) وحدثني
محمد بن رافع
وعبد بن حميد.
جميعا عن عبدالرزاق.
أخبرنا معمر.
ح وحدثنا يحيى
بن حبيب.
حدثنا روح بن
عبادة. حدثنا
محمد بن أبي
حفصة. كلاهما
عن الزهري، عن
سعيد، عن أبي
هريرة، عن النبي
صلى الله عليه
وسلم. غير أن
في حديث معمر قال:
لا أعلمه إلا
رفع الحديث.
{…}
Bana Muhammed b. Râfi
ile Abd b .Humeyd hep birden Abdurrazzâk'dan rivayet ettiler. (Dedilerki): Bize
Ma'mer haber verdi. H.
Bize Yahya b. Habib de
rivayet etti. (dediki»: Bize Ravh b. Ubâde rivayet etti. (dediki): Bize
Muhammed b. Ebî Hafsa rivayet etti. Bu her iki râvi Zührî'den, o da Saîd'den, o
da Ebü Hureyre'den, o da Peygamber (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'den naklen
rivayette bulunmuşlardır. Şu kadar var ki Ma'mer hadîsinde; «Ebû Hureyre'nin bu
hadîsi ancak merfû olarak rivayet ettiğini biliyorum, dedi.» ibaresi vardır.
51 - (944) وحدثني
أبو الطاهر
وحرملة بن
يحيى وهارون
بن سعيد
الأيلي (قال
هارون: حدثنا.
وقال الآخران:
أخبرنا ابن
وهب). أخبرني
يونس بن يزيد
عن ابن شهاب.
قال: حدثني
أبو أمامة بن
سهل بن حنيف
عن أبي هريرة،
قال: سمعت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يقول:
"أسرعوا
بالجنازة. فإن
كانت صالحة
قربتموها إلى
الخير. وإن
كانت غير ذلك
كان شرا
تضعونه عن رقابكم".
{51}
Bana Ebû't-Tâhir ile
Harmeletü'bnü Yahya ve Hârûn b. Said EI-Eylî rivayet ettiler. Hârûn (Bize
rivayet etti.) tâbirini kullandı. Ötekiler: «Bize, İbni Vehb haber verdi.»
dediler. İbni Vehb: Bana Yûnus b. Yezîd, İbni Şihab'dan naklen haber verdi,
demiş. îbni Şihâb: Bana Ebû Ümamete*bnü Sehl b. Huneys, Ebû Hureyre'den naklen
rivayet etti, demiş. Ebû Hureyre (de): Ben, Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem),
«Cenazeyi sür'atli (ce)
götürün. Eğer sâlih bir kimse ise onu hayıra yaklaştırmış olursunuz, böyfe
değilse (netice) kötüdür; onu boyunlarınızdan atmış olursunuz.» buyururken
işittim, demiş.
İzah:
Bu hadisi Buhârî, Ebû
Dâvûd. Tirmizî, Nesaî ve îbni Mâce «Cenaze» bahsinde muhtelif râvîlerden tahrîc
etmişlerdir.
Hadisi şerîfdeki
«Süratli götürün.» emrinden murâd: Hızlı hızlı yürümek değil, mu'tedil
yürüyüştür. Zira şiddetle hızlı yürümenin memnu olduğunu bildiren rivayetler
vardır. Buradaki sür'atdan orta derecedeki hafif sür'at kastedilmiştir. Nitekim
İbni Ebî Şeybe'nin «Musannef-inde rivayet ettiği Abdullah b. Amr hadîsi de bunu
gösterir. Mezkûr hadîsde beyân edildiğine göre Hz. Amr'a babası vasiyette
bulunmuş ve: «Beni tabut üzerinde taşıdığın zaman sür'atle yavaş arasında; orta
bir yüryüş yap. Hem cenazenin arkasından git. Çünkü cenazenin ön tarafı
meleklere, arka tarafları da Beni Âdem'e
mahsûsdur.» demiştir.
Bâzılarına göre,
buradaki acele emrinden murâd: Bir kimsenin öldüğünü yüzde yüz anladıktan sonra
teehüz-i tekfini ve defni hususunda sûr'at göstermektir. Ancak Nevevi bu kavlin
bâtıl ve merdût olduğunu söylemiştir. Zira ashâb-ı kiram'dan Tâlhatü'bnü Berâ'
hasta olmuş, Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kendisini dolaşmağa geldiğinde:
«Ben, Tâlha'nın başına
ölümden başka bir şey geldiğini görmüyorum. Binaenaleyh onun öldüğünü bana
haber verin. Hem acele davranın. Çünkü bir müslüman cenazesinin ailesi arasında
hapsedilmesi doğru değildir.» buyurmuştur.
Bu hadîsi Ebû Dâvûd,
Huseyn b. Vahvah'dan rivayet etmiştir. Bu zât ensârdan olup, sohbet şerefine
nail olduğu söylenir.
Buhârî'de bu hususta
Hz. Ebû Said-i Hudri'den şu mealde bir hadîs-i şerîf rivayet olunmuştui: Nebi
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem),
— «Cenaze tabuta konup
da, erkekler onu omuzlarına yüklendikleri vakit, eğer sâlih bir kimse ise: Beni
(kazandığım hayır ve sevablara) çabuk ulaştırın, der. Sâlih bir kimse değilse:
Vay başıma gelene bu cenazeyi nereye götürüyorsunuz? diye feryâd eder. Onun
sesini insandan başka her şey işitir, insan da işitse mutlaka düşüp bayılırdı;»
buyurdular.